Viêm họng hoại thư
Trước kia người ta nhầm bệnh này với bạch hầu ác tính. Thực ra đây là một bệnh hoại thư toả lan do vi trùng yếu khi gây ra.
Bệnh lúc đầu còn khu trú ở các lớp nông như niêm mạc, dưới niêm mạc. Về sau bệnh tràn vào các lớp sâu như cân, cơ, mạch máu…Bệnh thường xuất phát ở vùng maydan rồi lan ra trụ màn hầu, thành sau họng, khoảng liên hàm…
Bệnh này chỉ gặp ở trong những trường hợp mà sức đề kháng của bệnh nhân giảm sút bởi các bệnh vè máu như bạch cấp, mất bạch cầu hạt (agranulocytose).
Một số bệnh khác như suy mòn, đái tháo đường, urê máu cao đôi khi cũng có thể gây ra viêm họng hoại tử.
Vi trùng gây bệnh thường là liên cầu trùng yếm khí, trực trùng funduliformis, fragilis, ramosus.
Triệu chứng
Bệnh bắt đầu một cách rầm rộ
Triệu chứng toàn thân rất nặng, có tính chất vừa nhiễm độc, vừa nhiễm trùng: sốt cao 40 - 410 lả người.mạch nhanh và yếu, huyết áp hạ, nôn, mửa, ỉa chảy.
Triệu chứng cơ năng khá đặc biệt: bệnh nhân rất đau họng, không ăn uống được, khi nuốt nước trào ra mũi. Nước bọt đặc, có mủ, máu, rất hôi thối.
Khám thấy ở họng có từng mảng hoại thư che phủ bởi một lớp váng màu lá úa. lấm chấm nâu. Đây đó có những mảng hoại thư đã bong, bộc lộ những vét loét không đều, màu xám, dễ chảy máu. Niêm mạc chung quanh có thể đỏ tươi hoặc tái nhợt với những chấm huyết hay những phỏng nước nâu. Những mảnh hoại thư có xu hướng lan rộng ra, các bờ dịch lại gần và cuối cùng kết hợp thành một vùng loét rộng từ amydan đến các trụ màn hầu, thành sau họng, lợi răng.
Cổ bị ohù nề to ( cỏ bạnh như rắn hổ mang). Hạch bị sưng và đau (trừ trường hợp bệnh mất bạch cầu hạt).
Trước một bệnh nhân bị viêm họng hoại thư chúng ta phải đếm hồng cầu và làm công thực bạch cầu để phát hiện bệnh máu như bạch cầu cấp, bệnh mất bạch cầu hạt, bệnh tăng bạch cầu đơn nhân to (monocytose)…
Nếu được điều trị kịp thời và nguyên nhân không phải là do bệnh máu thì bệnh có hy vọng khỏi. Trong trường hợp không được điều trị đúng mức bệnh biến diễn rất nhanh: hoại thư ăn sâu vào các lớp trong, vi trùng xâm nhập vào máu (nhiễm trùng huyết). Bệnh nhân sẽ lâm vào tình trạng truỵ tâm mạch, hoặc máu chảy liên tục không cầm và chết.
Trong khi chẩn đoán rất dễ nhầm với bạch hầu ác tính. Nhưng trong bạch hầu , giả mạc thường ít xám sẫm, ít thối và có chứa vi trùng Loeffler.
Điều trị
Tiêm pênixilin liềulượng cao (10 triệu đơn vị một ngày) pha lẫn với dung dịch mặt đẳng trương theo lố nhỏ giọi tĩnh mạch, và treptômixin (1g).
Tiêm huyết thanh chống hoại thư (100ml), thuốc trợ tim mạch.
Điều trị nguyên nhân rất quan trọng: chúng ta phải tiếp tục điều trị đái tháo đường, urê máu cao…